Matupi myo hynh palime rya kalaw mawze, ka thahdynsah vae, pawtecize miraw nynh
Matu, Mara te Zotung ram tu "New Area Hakha" cih zah, Hakha vonthoh nynh a uk ( a dobia). Te tu-e new area tuh Chin A fairs Council nynh myone ccakeit ciku salah, zungtuh Hakha mamin umsah cite apae ae'. Te myone
vonthoh lang tuh W.Nin Uk kha oun shaw ae' zah 1948 November khe Hakha khua kya zung a hung. Tuh-e kong tuh Sesipaw Paaw Mung Tin nynh 1948 December 20 khe Lungngo khua kya oun hopya. He ka thae tuh ka thinkhang khyh; ka it zah ka mahsi kho khyh, ka ae zah ka vaweso khyh, Miraw nynh Hakha te uon uk zah vawsaw oun pya, atu ahmaw ah ukkuh oh zah, Hakha bua ci lang cite ka tua zah ka bung phe paw. Thuasalama Zotung, Matu, Mara ccungccaw hopya lanpaw hum sanmah um khyh.,tetu Lungngo paw Paaw Le Kah kha ka ko zah ka hopya. "Lonaw naw kheit lung khu tu siainn na lah kae cih; kamaw Hakha lang ka cceih cih," ka cipya. Aning nynh "Pawmou na peki sazae?" cite oun khia zah,"Oun khia nang, nang te asekuh leipaw kha ka ccianua cih" ka cipya. "Ou, ka la kae cih" oun cipya.
Tetuh siaimuapaw lu kheit ka hoykuh zah 22.12.1948 te ka thokuh zah, 27.12.1948 nin Haekhaw ka thua zah, W.Nin Uk tuh kae tungkuh vae. Nin Uk kha, "Nang tuh kaening vonthoh khaw na thua?" ka cipah zah, "Ka thua," oun cipya. "Kae vonthoh tuh kawmaw ram lang nynh na um cih. Inn,ccangphaw te kuli mah alakaw te kae pya cih; nang kae kopaw ka cipya. Aning nynh,"Kamaw mah na ho hawte nae kalan nynh ka um ry, teimou ka um cih? Tingsi tou?" oun ci. Te kae nynh,"Thua khyh, Matupi tuh Inndung 700 acih, pawpaw blyn pong ae pya kho cihae", Matupi na um cih; Kanpelet zipe zung te mah a naekuhua, Tingsi tuh ccatan kae ccou khyh," ka cipya. "Tuhte ze, U Vom Tu thaesah aho khaw." oun cipah zah,kae nynh ka khung zah," Rya khawccia aro cih,na um nynkae tuh kamaw kathaesah cih." ka cipah tuh."Tuhte ze, Falam mangki bawipaw tuh kae thaesah ii,"cizah,"Ou, mangki kalan tuh thaesah; phe oun nyhpaw thua zah, hosia lang khyhpaw," ka cipya. Tetuh kae phiakuh vae.
Te,aning Falam mangki bawi kalan khe,"Matupi lante oun ko ae' zah, namaw kaw khyasah, ka cipya ae'," cite ccaw te ae thaesah. Tetuh mangki nynh, "Mimaw ram ae' nynh ae ko ae' paw tuh la cceih, Hakha zung e type (ccaw zeinawpaw) ccangkheit kha la phukuh," a cipya vae. Tetuh 1949 March saw khe W.Nin Uk tuh Tingsi khua, manh oun thua vae. Mangki bawi paw nynh,"Mimaw ram e ccungccaw ae' nynh ae ko ae' paw tuh la cceih, Hakhaw zung kya-e type-writer ccangkheit la phu kuh oun cih zah, kae cceih vae paw. Matupi tuh do tua ccavae sih." oun cih zah khuadae,ae koute kae thokuh zah Ngale khua kae rya. Ngale khuapaw U Kap Lai tuh ccakapia lang kae hoy zah Matupi lang kae cceih vae.
Batu khua banglae ( rest house) khe kae rya, ccangphaw te aw tuh oun pya ae'. Batu ae' tuh khuabawi, rampi mah kae thaesah khy ae',minmin nynh mah kae tuh oun nyh khyh ae' zah, paw oun cyih ae' paw mou cipaw kha mah nyh loh khyh ae'. Te,awkhua lang khuadae, ae koute ka tho zah tui tuh kae do, phe zaw kae ci zah kae lung a hooy vae. Kae ki zah zung saknaw, vonthoh inn saknaw, tuikua nungnaw pong kae do kouyte, banglae(rest house) kalan kae ki zah bya kae hokuh vae. Te kae nynh U Nin Uk kha, "Inn sak lanpaw hnh U Kap Lai, U Cang Soh (phane), U An Toy (Cangtah), U Tlung Lai (Lalui), khua ae' te Batu khuabawi te rampi ae' kha la ko ae' lah, na ry hawte inn na la saksah cihae'.
Tuidung te tuikua tu Matu ae' nynh suethya lang khyh ae'. Tingsi, Roso te Hunglae lang nae ko cihae', kae tuh ka la ki vae cih, ka cipya. Te aning nynh, "Ccaw ka zei vae cih paw thua zah, "Batupi ci leite Matupi ka ci ze ahooy cih tou? Pawccecize nyalang minphuin lante poh a la cciasei ze tuh aseicih." oun cipah zah, "La zei," ka cipya; tetuh Matupi" cite zei zah po tyn vae.
Tetuh Myo kae thadynsah kho vae cite lungtuate Tingsi lang ka ki vae. U Kap Lai te U Se In nynh zunginn a lyn kou ae' te 1949 April khe Vonthoh U Nin Uk nynh zunginn kha a hung vae. Tingsi, Roso, Hunglae ae' nynh tuidung tuh hoy ae', kua tua ae', Myoh tuh Myoh acihkuh vae. Ny lanpaw ccakeit tuh kamaw Paw Khua Ming nynh ka la ko khyh ze Vonthoh U Nin Uk tuh Hakha pou um kho. Pawccecize a ko lanpaw ccungccaw um khyh. sazae ryalaw tuh ka cciataw zah ka ko. Pachia nynh e kong tuh ccazing kya phe nung cih. Pachia nynh ccungccaw elang hooynaw rae tuh a rypaw thua zah amaw Muisaw nynh a awnaw oun pya zah, U Nin Uk tuh oun kosah, cipaw hynh ka nyh zah Pchia phu ka esah raria.
Paw Khua Ming
